Με τον όρο Διατροφικές Διαταραχές αναφερόμαστε σε ψυχολογικές παθήσεις που σχετίζονται με την εσφαλμένη εικόνα σώματος και τα έντονα συναισθήματα σε σχέση με την τροφή.
Στην εποχή που ζούμε, οι τροφές και όλα τα είδη πρώτης ανάγκης είναι σε αφθονία. Ο αριθμός των ατόμων όμως που πάσχουν από διαταραχές πρόσληψης τροφής αυξάνεται συνεχώς. Για πολλούς, ο σκοπός δεν είναι η σωματική υγεία και ευεξία αλλά να συμβαδίσουν με τα πρότυπα που προβάλλονται καθημερινά μπροστά τους.
Τι είναι όμως οι Διατροφικές Διαταραχές ακριβώς και ποιά είναι τα χαρακτηριστικά ενός ατόμου που πάσχει;
Οι 3 βασικές Διατροφικές Διαταραχές
Οι Διατροφικές Διαταραχές χωρίζονται σε 3 κατηγορίες σύμφωνα με το Διαγνωστικό Στατιστικό Εγχειρίδιο της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας. Αυτές είναι η Νευρική Ανορεξία, η Νευρική Βουλιμία και οι Μη Αλλιώς Προσδιοριζόμενες Διατροφικές Διαταραχές (EDNOS).
Νευρική Ανορεξία
Η Ανορεξία είναι μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο προσπαθεί να επιτύχει ένα χαμηλό σωματικό βάρος ως αποτέλεσμα της προκατάληψης που έχει για το πόσο ζυγίζει καθώς και του φόβου για το πάχος.
Στα ανορεκτικά άτομα το βάρος είναι τουλάχιστον 15% πιο χαμηλό από το φυσιολογικό. Η απώλεια κιλών επιτυγχάνεται μέσω της δίαιτας ή μέσω της αποφυγής τροφίμων. Πολλές φορές συνυπάρχει και η υπερβολική γυμναστική καθώς και οι εκκαθαριστικές συμπεριφορές (αυτοπρακολούμενος έμετος, χρήση καθαρτικών κλπ).
Η Ανορεξία ανήκει στις Διατροφικές Διαταραχές που εμφανίζεται συχνότερα σε έφηβα κορίτσια. Συχνά υπάρχει ιστορικό παχυσαρκίας ή αύξησης βάρους στην αρχή της εφηβείας και για αυτό το άτομο που χάνει βάρος λαμβάνει θετικά σχόλια στην αρχή.
Γενικά, η Ανορεξία είναι μία πάλη για έλεγχο που συμβολίζεται από την ικανότητα του ατόμου να αντιστέκεται στην πείνα. Το χαμηλό σωματικό βάρος είναι η απόδειξη αυτού.
Επιπτώσεις Ανορεξίας
Οι σωματικές επιπτώσεις της Ανορεξίας προκαλούνται άμεσα από την ασιτία. Είναι μια από τις Διατροφικές Διαταραχές που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές στην υγεία και μάλιστα με επαπειλούμενο θάνατο.
Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι περισσότερες από τις σωματικές επιπτώσεις της Νευρικής Ανορεξίας είναι η οστεοπόρωση, αύξηση ορμονών και νευρικότητα, αυπνία, αναιμία, γαστρεντερικά συμπτώματα όπως δυσκοιλιότητα, μετεωρισμοί, έλλειψη συγκέντρωσης ορμονικά προβλήματα, αμμηνόροια κλπ.
Γενικά, η μακροχρόνια ασιτία στην Ανορεξία μπορεί να επηρεάσει όλο το σώμα και τις λειτουργίες του.
Νευρική Βουλιμία
Η Βουλιμία είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια υπερφαγίας που συνοδεύονται από πρόκληση εμετού ή λήψη καθαρτικών ή διουρητικών προκειμένου να αποφευχθεί η πρόσληψη βάρους.
Στο παρελθόν υπήρχε μια σύγχυση σχετικά με το τί είναι ακριβώς η Βουλιμία. Ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει τα πρότυπα διατροφής ανθρώπων που είναι υπέρβαροι. Επίσης έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει επεισόδια υπερφαγίας σε ασθενείς με Ανορεξία.
Ενώ αρχικά πιστευόταν ότι η βουλιμία είναι μία σπάνια διαταραχή, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη σε νεαρές γυναίκες. Την δεκαετία του 1980, η θέληση διάσημων προσωπικοτήτων, όπως η Jane Fonda και η πριγκίπισσα Νταϊάνα, να παραδεχτούν ότι είχαν αυτή την ασθένεια έδωσε κουράγιο και σε άλλους να ζητήσουν βοήθεια.
Η Νευρική Βουλιμία ανήκει στις Διατροφικές Διαταραχές που εμφανίζονται κυρίως σε κορίτσια που βρίσκονται σε εφηβική ηλικία. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε άντρες με την μορφή υπερφαγικών επεισοδίων και υπεργυμναστικής.
Τα Βουλιμικά άτομα συνήθως πάσχουν από κατάθλιψη. Κυρίως όμως έχουν μια λάθος εικόνα του σώματος τους και των δυνατοτήτων τους
Επιπτώσεις Νευρικής Βουλιμίας
Επειδή όπως ήδη προαναφέρθηκε τα βουλιμικά επεισόδια συνοδεύονται και από εκκαθαριστικές μεθόδους, οι σωματικές επιπτώσεις της βουλιμίας σχετίζονται με κόπωση, κατάθλιψη, ερεθισμό στο γαστρεντερικό σύστημα, καταστροφή γαστρο-οισοφαγικής βαλβίδας, πρηξίματα στομάχου, χαλασμένα ούλα, τάση λιποθυμίας και εύκολη αύξηση βάρους.
Μή αλλιώς προσδιοριζόμενες Διατροφικές Διαταραχές
Η διάγνωση των Διατροφικών Διαταραχών Μη Προσδιοριζόμενων Διαφορετικά περιλαμβάνει κάποια από τα χαρακτηριστικά μιας Διατροφικής Διαταραχής.
Ορθορεξία
Στην Ορθορεξία το άτομο είναι “πολύ καλός γνώστης” της υγιεινής διατροφής σε εμμονικό όμως βαθμό. Τα ορθορεκτικά άτομα φοβούνται τις τροφές και καθημερινά μετρούν θερμίδες, ποσότητες και δεν υπάρχει περίπτωση να φάνε κάτι “απαγορευμένο”.
Αυτή η αρρωστημένη σχέση με το φαγητό ελλοχεύει κινδύνους που μπορούν να αποβούν μοιραίοι για τη ζωή του ατόμου.
Αδηφαγική Διαταραχή
Η Αδηφαγική Διαταραχή είναι ακόμα μια περίπτωση που αήνήκει στις μη αλλιώς προσδιοριζόμενες Διατροφικές Διαταραχές.
Το Αδηφάγο άτομο “τρώει τα συναισθήματα του”. Όσοι πάσχουν από Αδηφαγική Διαταραχή συνήθως δεν έχουν καταλάβει ότι έχουν μια διαταραχή πρόσληψης τροφής. Θεωρούν ότι απλά είναι λαίμαργα και αδύναμα να μειώσουν την τροφή που καταναλώνουν.
Τα άτομα αυτά τρώνε κρυφά, νιώθουν ενοχές μετά από μεγάλα λουκούλλεια γεύματα και ουσιαστικά δεν έχουν τη δύναμη να ελέγξουν την τροφή που πρέπει να καταναλώσουν.
Επιπτώσεις Αδηφαγίας
Οι επιπτώσεις της αδηφαγικής διαταραχής είναι η κατάθλιψη, η χαμηλή αυτοεκτίμηση του ατόμου, μεταβολικό σύνδρομο, ινσουλινοαντίσταση, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, εξάντληση επινεφριδίων, κούραση και γενικά το σώμα βιώνει μια μόνιμη στρεσογόνο κατάσταση.
Τι προκαλεί τις Διατροφικές Διαταραχές
Διατροφική διαταραχή παρουσιάζεται σε κάποιον που χρησιμοποιεί τη δίαιτα για προβλήματα που συνδέονται με την προσωπικότητα και το ιστορικό του. Εμφανίζεται επίσης σε κάποιον που προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του μέσω του φαγητού.
Το βιο – ψυχο – κοινωνικό μοντέλο για τις Διατροφικές Διαταραχές προτείνει να μην αναζητούμε την αιτιολογία της διαταραχής. Αντίθετα, είναι προτιμότερο να αναλογιστούμε την πάθηση ως το αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων που αλληλοεπιδρούν.
Οι παράγοντες που επιδρούν στην προδιάθεση για την εμφάνιση μιας διαταραχής είναι αρκετοί. Μερικοί από αυτούς είναι ο πολιτισμός που μετατρέπει τη δίαιτα σε μια πολιτισμική συμπεριφορά με ισχυρό κοινωνικό αντίκρισμα. Υπάρχουν επίσης νευροβιολογικοί παράγοντες που οδηγούν στην εμφάνιση διατροφικής διαταραχής.
Ακόμα, εμπλέκονται αναπτυξιακοί και οικογενειακοί παράγοντες όπως για παράδειγμα τα διάφορα οικογενειακά πρότυπα και οι σκέψεις σχετικά με το βάρος και την κατανάλωση φαγητού. Παράγοντες προσωπικότητας όπως για παράδειγμα ένα άτομο που δε νιώθει άνετα στο να εκφράσει τα συναισθήματα του πολύ εύκολα μπορεί να οδηγηθεί σε ανεξέλεγκτη κατανάλωση φαγητού.
Συνοψίζοντας και λαμβάνοντας υπόψιν όλους τους παράγοντες που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη διαταραχής πρόσληψης τροφής, είναι τελικά δύσκολο να προσδιοριστεί ποιος τελικά θα οδηγήθει σε διατροφική διαταραχή.
Πώς θεραπεύονται οι Διαταραχές πρόσληψης τροφής
Η σωστή αντιμετώπιση όλων των Διατροφικών Διαταραχών απαιτεί τη συνεργασία του θεραπευόμενου με ειδικά εκπαιδευμένο Διατροφολόγο.
Επικουρικά και αν αυτό κριθεί σκόπιμο, η θεραπευτική ομάδα ίσως χρειαστεί να πλαισιώνεται τόσο από Ψυχολόγο όσο και από Καθηγητή Φυσικής Αγωγής με αντίστοιχη εκπαίδευση στις Διατροφικές Διαταραχές. Τα πρωτόκολλα θεραπείας για κάθε πάθηση είναι συγκεκριμένα και διαφέρουν ανάλογα με την πάθηση.
Για παράδειγμα, στην περίπτωση της Ανορεξίας, αυτό που προέχει στα πρώτα στάδια της θεραπείας είναι η επαναφορά της βιοχημικής ικανότητας του οργανισμού να απορροφά θρεπτικά συστατικά. Στην περίπτωση της Βουλιμίας, να μειωθούν οι εκκαθαριστικές συμπεριφορές μέσα από ειδικές τεχνικές συμπεριφοριστικής εκπαίδευσης.
Τέλος, στην περίπτωση της Αδηφαγίας, να πειστεί ο πάσχον να λειτουργήσει συνεργατικά με τον Διατροφολόγο στην χρήση ειδικών τεχνικών όπως το διατροφικό ημερολόγιο.
Πάντως, η λήψη αναλυτικού ιστορικού και η εδραίωση σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι βασικά χαρακτηριστικά της θεραπείας σε όλες τις διαταραχές πρόσληψης τροφής.
Επιστημονική υποστήριξη για Διατροφικές Διαταραχές
Εάν πιστεύετε ότι εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο μπορεί να εμφανίζει συμπεριφορές που ανήκουν σε κάποιες από τις προαναφερθέντες Διατροφικές Διαταραχές, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου.
Είμαι Διατροφολόγος Διαιτολόγος στην Κέρκυρα και πιστοποιημένη Master Practitioner στην αντιμετώπιση Διατροφικών Διαταραχών. Έχω τις γνώσεις να σας υποστηρίξω και να σας παράσχω την σωστή καθοδήγηση.
Οι Διατροφικές Διαταραχές θεραπεύονται αρκεί να υπάρχει ο ειδικά εκπαιδευμένος Επαγγελματίας Υγείας και το κατάλληλο υποστηρικτικό πλαίσιο γύρω από τον πάσχοντα.
Μπορούμε να συνεργαστούμε δια ζώσης ή διαδικτυακά. Είμαι στην διάθεση σας για επικοινωνία με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:
- Καλέστε με στο 2661026609
- Στείλε μου μήνυμα μέσω της φόρμας επικοινωνίας της ιστοσελίδας μου
