Ο μεταβολισμός ή Βασικός Μεταβολισμός Ηρεμίας (BMR) είναι ένας επιστημονικός δείκτης που μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για τις ενεργειακές μας ανάγκες.
Ως γνωστόν, ο οργανισμός μας χρειάζεται ενέργεια για να εκτελέσει τις καθημερινές βασικές λειτουργίες του. Αυτές είναι η αναπνοή, οι βασικές λειτουργίες των σωματικών οργάνων, η σωστή κυκλοφορία του αίματος ή οτιδήποτε άλλο. Η έννοια του μεταβολισμού αναφέρεται στην ελάχιστη απαιτούμενη ενέργεια που καταναλώνουμε όταν βρισκόμαστε σε απόλυτη ηρεμία.
Ο Γερμανός Φυσιολόγος Max Rubner ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με το ζήτημα στα τέλη του 19ου αιώνα. Στα πλαίσια ερευνών του, προσπαθούσε να μετρήσει την ποσότητα ενέργειας που καταναλώνει ο άνθρωπος σε ήρεμη κατάσταση.
Σήμερα, οι επιστήμονες της διατροφής, μπορούν να γνωρίζουν τις ανάγκες ενός οργανισμού ώστε να καταρτίσουν ακολούθως το κατάλληλο διατροφικό πλάνο.
Μεταβολισμός: Ορισμός και μέθοδοι μέτρησης
Ως μεταβολισμός ορίζεται ως ο ελάχιστος αριθμός θερμίδων που καταναλώνει ο οργανισμός όταν βρίσκεται σε απόλυτη ηρεμία. Μετριέται σε θερμίδες (kcal) και αντιπροσωπεύει το 65-70 % της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης του ανθρώπου.
Πώς μετριέται ο Μεταβολισμός
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να μετρηθεί ο ανθρώπινος μεταβολισμός. Άλλοι απαιτούν μαθηματικούς υπολογισμούς, ενώ άλλοι εξειδικευμένο εξοπλισμό.
Υπολογισμός μεταβολισμού με εξισώσεις
Συμπληρώνοντας ύψος, βάρος και ηλικία σε συγκεκριμένες εξισώσεις (πχ Harris Bennedict) μπορούμε να υπολογίσουμε κατά προσέγγιση το βασικό μεταβολισμό ηρεμίας ενός ανθρώπου.
Κάτι τέτοιο βέβαια απαιτεί χρόνο μιας και πρέπει πρώτα να καταχωρηθούν τα σωματομετρικά στοιχεία του εξεταζόμενου. Επίσης, οι εξισώσεις για κάθε φύλο είναι διαφορετικές.
Μέτρηση μεταβολισμού με Βιοηλεκτρική εμπέδηση
Ένας άλλος τρόπος υπολογισμού του βασικού μεταβολισμού είναι με την μέθοδο της βιοηλεκτρικής εμπέδησης μέσω της διαδικασίας λιπομέτρησης.
Η συγκεκριμένη μέθοδος είναι ταχύτατη. Ο εξεταζόμενος ανεβαίνει στην μεταλλική πλάκα ενός επαγγελματικού λιπομετρητή και κρατάει για μερικά δευτερόλεπτα 2 χειρολαβές. Και με αυτήν την μέθοδο όμως, ο υπολογισμός του μεταβολισμού πραγματοποιείται κατά προσέγγιση.
Μέτρηση με έμμεση θερμιδομετρία/σπιρομέτρηση
Ο πιο αποτελεσματικός και ακριβής τρόπος μέτρησης του ανθρώπινου μεταβολισμού ηρεμίας είναι με σπιρομέτρηση.
Κατά τη σπιρομέτρηση γίνεται χρήση ειδικού εξοπλισμού, όπου ο εξεταζόμενος φοράει ειδική μάσκα που μετράει την ποσότητα του οξυγόνου που καταναλώνεται και το διοξείδιο του άνθρακα που παράγεται κατά τη διάρκεια μιας αναπνοής.
Με την μέθοδο της σπιρομέτρησης υπολογίζεται αυτόματα ο βασικός μεταβολισμός ηρεμίας με μεγάλη ακρίβεια.
Από τι επηρεάζεται ο BMR
Η ενέργεια που χρειαζόμαστε καθορίζεται από διάφορους παράγοντες όπως για παράδειγμα το φύλο, την ηλικία και τη σύσταση σώματος.
Είναι γνωστό ότι ο βασικός μεταβολισμός στους άνδρες είναι υψηλότερος από ότι στις γυναίκες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνδρες έχουν μεγαλύτερη μυική μάζα, κάτι που αυξάνει τις ενεργειακές ανάγκες.
Ένας ακόμα παράγοντας που μειώνει το βασικό μεταβολισμό είναι η έλλειψη ύπνου. Όταν κάποιος κοιμάται λιγότερες ώρες από ότι πρέπει, προκαλείται στρες. Το σώμα αυτόματα μειώνει την κατανάλωση ενέργειας ως μέσο αυτοπροφύλαξης.
Όσον αφορά την ηλικία, από το τέλος της τρίτης δεκαετίας ο βασικός μεταβολισμός μειώνεται. Αυτό σημαίνει ότι η απώλεια βάρους και λίπους γίνεται σε άλλους ρυθμούς μετά από κάποια ηλικία.
Μπλοκαρισμένος μεταβολισμός
Ο όρος χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις που ο βασικός μεταβολισμός ηρεμίας έχει μειωθεί αισθητά. Περιγράφει μια κατάσταση στην οποία δεν υπάρχει καμία απώλεια βάρους και κάθε πρόγραμμα διατροφής δεν αποδίδει.
Αυτό παρατηρείται συνήθως σε υποθερμιδικές δίαιτες. Όταν ο οργανισμός δεν προσλαμβάνει τις απαιτούμενες θερμίδες ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και τη σωματική δραστηριότητα, το σώμα αυτόματα μειώνει την δαπάνη ενέργειας προκειμένου να εξασφαλίσει την επιβίωση.
Μετρήστε τον Μεταβολισμό σας
Θέλετε να δείτε ποιές είναι οι δικές σας ημερίσιες ανάγκες με χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού;
Στο Διαιτολογικό γραφείο Σπυριδούλα Νικομάνη μπορείτε να πραγματοποιήσετε μέτρηση μεταβολισμού με την μέθοδο της σπιρομέτρησης και να έχετε άμεσα και ακριβή αποτελέσματα σχετικά με τις ενεργειακές σας ανάγκες.
Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε πριν την μέτρηση είναι να μην έχετε φάει και να μην έχετε πιεί νερό και καφέ για τουλάχιστον 4 ώρες νωρίτερα. Επίσης, θα πρέπει να είστε ξεκούραστοι και να μην έχετε γυμναστεί τις τελευταίες 12 ώρες.
Επικοινωνήστε μαζί μου με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί ώστε να προγραμματίσετε την συνεδρία μέτρησης σας:
- Καλέστε με στο 2661026609
- Στείλε μου μήνυμα μέσω της φόρμας επικοινωνίας της ιστοσελίδας μου
